یکی از موضوعات بحث برانگیز سالهای اخیر روند افزایشی ضایعات کشاورزی است که به عنوان یکی از چالشهای جدی اکثر کشورها بویژه کشورهای در حال توسعه مطرح است. بنابر اظهارات مسئولان، بخش کشاورزی کشور با تولید 100 میلیون تن محصولات کشاورزی در سال، نقش مهمی در تامین 90 درصد نیاز غذایی و بخش عمده مواد اولیه صنایع و در نتیجه اقتصاد کشور را دارد این در حالی است که ضایعات کشاورزی در ایران بین 30 تا 35 درصد، با ارزشی معادل 5 میلیارد دلار در سال تخمین زده میشود.
با توجه به حجم بالای ضایعات کشاورزی از طرفی و نبود برنامه منسجم برای کاهش و استفاده مجدد از این ضایعات، یکی از طرحهای تعریف شده در اندیشکده خوان مدیریت ضایعات کشاورزی و پسماندهای غذایی با رویکرد اقتصاد چرخهای است. بر این اساس تیم اقتصاد چرخهای شکل گرفته و در حال حاضر 5 پروژه مطالعاتی مختلف ذیل این پروژه در حال انجام است.
پروژه اول تبیین مفهوم و اهمیت اقتصاد چرخهای و معرفی انواع راهکارها جهت مدیریت پسماندهای کشاورزی را در دستور کار قرار دارد. معرفی فناوریهای مربوط به هر حوزه از مدیریت ضایعات و استارت آپهای موفق هر حوزه در سطح دنیا از دیگر بخشهای این مطالعه است که بستر را برای انجام دیگر مطالعات در این مبحث نیز فراهم مینماید.پروژه دوم در راستای احصا فناوریها جهت کاهش ضایعات در محصولات راهبردی کشاورزی کشور (غلات و دانههای روغنی) میباشد. بر این اساس این پروژه زنجیره تامین این محصولات را مورد واکاوی قرار داده تا با شناسایی و معرفی فناوریها و مکانیزاسیون مناسب موجبات کاهش ضایعات و افزایش بهرهوری را فراهم نماید.
با توجه به وابستگی بالای کشور به نهادههای دامی[1] یکی از مسیرهای در نظر گرفته شده برای استفاده مجدد از زائدات کشاورزی و ضایعات صنایع غذایی، تولید خوراک دام است. پروژه سوم نیز در این راستا تعریف شده است تا ظرفیتهای مختلف کشور، با تاکید بر ضایعات و زائدات مهمترین محصولات کشاورزی کشور، جهت تولید خوراک دام معرفی شود.
پروژه چهارم به شناسایی ظرفیتهای مختلف کشور، با تاکید بر ضایعات و زائدات مهمترین محصولات کشاورزی جهت تولید ترکیبات زیستی ارزشمند اختصاص دارد و نهایتا پروژه پنجم به جمعآوری اطلاعات جهت طراحی یک نرم افزار به منظور مدیریت پسماندهای زیستی میپردازد. هدف اولیه برای مدیریت پسماندهای تر توسط این نرم افزار نیز تولید خوراک دام در نظر گرفته شده است.
[1] . ايران در تامين ذرت، کنجاله سويا و جو دامي حدود 75 درصد به واردات وابسته است.
طرحی گرافیکی از مقایسه اقتصاد خطی با اقتصاد چرخهای